Motocykle napędzane silnikami wysokoprężnymi to rzadkość na drogach. Choć technologia Diesla ma swoje zalety, jej adaptacja do jednośladów napotyka na liczne wyzwania. Poznaj historię, specyfikę i nietypowe modele motocykli z silnikiem Diesla.
Historia silnika Diesla i pierwsze próby w motocyklach
Silnik Diesla narodził się pod koniec XIX wieku. Rudolf Diesel stworzył pierwszy działający prototyp w 1897 roku. Jego wynalazek szybko znalazł zastosowanie. Pierwszy statek z silnikiem Diesla pojawił się w 1903 roku. Lokomotywy z silnikami Diesla ruszyły w 1912 roku. Samochody ciężarowe zaczęły ich używać w 1923 roku. W 1936 roku Mercedes-Benz 260 D był pierwszym seryjnym samochodem osobowym z tym napędem.
Adaptacja silnika Diesla do motocykli nie przebiegła tak gładko. Pierwszy prototyp motocykla z silnikiem wysokoprężnym powstał pod koniec lat 50-tych. Gordon Glover przerobił motocykl Ariel na napęd Diesla w 1959 roku. Arthur Sidney zbudował model silnika Diesla 500 cm3. Zainstalował go w motocyklu Norton w latach 60-tych. Te wczesne eksperymenty pokazały potencjał oszczędności paliwa. Jednak produkcja na szeroką skalę nie ruszyła.
Wyzwania technologiczne i wady silników Diesla w motocyklach
Silniki Diesla mają znaczące wady w kontekście motocykli. Są one znacznie cięższe od silników benzynowych. Wymagają wyższego ciśnienia pracy. To zwiększa masę jednostki napędowej. Silniki wysokoprężne generują też wysoki poziom hałasu. Wydzielają więcej ciepła i charakterystyczne zapachy.
Kolejnym problemem jest charakterystyka pracy. Silniki Diesla mają małą nerwowość. Pracują na niskich obrotach. Generują więcej wibracji. Dłuższy skok tłoków utrudnia optymalny rozkład masy. To wszystko jest niekorzystne dla dynamicznej jazdy motocyklem. Inżynierowie często preferują lżejsze silniki benzynowe. Czterocylindrowe jednostki benzynowe mają lepszy rozkład masy.
„Silniki Diesla w motocyklach mają wady: duży ciężar, wysoki hałas, wydzielanie ciepła, zapachy, mała nerwowość.” – frwiki.wiki
Normy emisji spalin stanowią kolejne wyzwanie. Coraz bardziej restrykcyjne przepisy eliminują silniki Diesla z samochodów. W motocyklach problem jest podobny. Silniki wysokoprężne generują jedynie około 6,5 KM mocy w małych pojemnościach. To za mało do zadowalającej dynamiki. Silniki wysokoprężne nie przyjęły się w motocyklach. Ich zalety nie przewyższają atutów silników benzynowych. To spowodowało brak zainteresowania rynkowego.
Wybrane modele motocykli z silnikiem Diesla
Mimo licznych wyzwań, powstało kilka interesujących modeli. Niektóre osiągnęły nawet ograniczoną produkcję.
Royal Enfield Bullet Diesel
Ten model zasługuje na szczególną uwagę. Royal Enfield produkował motocykle z silnikami Diesla masowo. Działo się to w latach 80. w Indiach. Model Royal Enfield Taurus używał silnika Lombardini 352 cm3. Generował moc około 6,5-6,8 KM. Zużywał tylko 1,4-1,5 litra paliwa na 100 km. Motocykl Royal Enfield Taurus był produkowany od 1993 do 2001 roku. Sprzedawano go głównie w Europie. Włoski Lombardini zbudował jednocylindrowe silniki chłodzone powietrzem. Osiągały wyniki zbliżone do benzynowych.
HDT M1030
To przykład motocykla wojskowego. HDT (Hayes Diversified Technologies) opracowało ten model. Bazował on na popularnym Kawasaki KLR650. W 2005 roku USMC przyjął motocykl M1030M1. Był napędzany olejem napędowym lub paliwem JP8. Silnik miał pojemność 584 cm3. Był to jednocylindrowy, czterosuwowy motor. Generował 21 kW (około 28-33 KM) mocy. Osiągał prędkość do 136-145 km/h. Zużywał około 2,2-2,5 l/100 km przy 90 km/h. Korpus Piechoty Morskiej USA zakupił 440 jednostek M1030M1. HDT opracowało też wersję 670 cm3. Mogła korzystać z biodiesla. Wersja cywilna była planowana. Koszt wersji cywilnej HDT 1030M2 wynosił około 19 000 USD.
Sommer Diesel 462
Ten motocykl był produkowany ręcznie w Niemczech. Produkcję zakończono w 2015 roku. Używał silnika o pojemności 462 cm3. Moc wynosiła 11 KM. Prędkość maksymalna to około 100 km/h. Spalanie oscylowało wokół 2 litrów na 100 km. Sommer Diesel 462 miał zasięg około 300 mil na pełnym zbiorniku. Był to motocykl dla entuzjastów.
Track T-800CDI
Track T-800CDI pochodził z Holandii. Był zasilany trzycylindrowym dieslem. Silnik pochodził ze Smarta. Miał pojemność 800 cm3. Generował moc 45-50 KM. Rozpędzał się do 177 km/h. Spalanie wynosiło około 1,7-2,5 l/100 km. Produkcja zakończyła się w 2012 roku. Powstało około 50 egzemplarzy. Motocykl kosztował około 25 tysięcy dolarów.
Neander 1400
To ekskluzywny model. Neander Motors zaprezentował go w 2009 roku. Był wyposażony w dwucylindrowy, rzędowy silnik turbo. Pojemność wynosiła 1340 cm3. Moc sięgała 92-110 KM. Moment obrotowy przekraczał 200 Nm. Motocykl osiągał prędkość około 160 km/h. Waga jednostki napędowej była znaczna. Czyniła go jednym z najcięższych motocykli. Cena dochodziła do 133 tysięcy dolarów.
Inne nietypowe konstrukcje
W historii motoryzacji pojawiały się też inne, bardzo nietypowe motocykle. Pierwsze motocykle parowe powstały w latach 60. XIX wieku. Ojcami byli Sylvester Roper i Pierre Michaux z Louisem Guillaume Perreaux. Amerykański motocykl parowy miał ramę drewnianą. Francuski używał ramy stalowej. Silniki parowe miały moc 1-2 KM. Osiągały prędkość kilkunastu km/h.
Silnik Wankla opracowano w latach 50. ubiegłego wieku. Eliminuje on zawory i korbowody. Pierwszym seryjnym motocyklem z silnikiem Wankla był Hercules W2000 z 1973 roku. Miał silnik 294 cm3. Generował 27 KM mocy. Kolejnym był Suzuki RE5.
Powstawały też motocykle z silnikami samochodowymi. Honda NC700/NC750 używa silnika z modelu Jazz. Motocykl Amazonas 1600 miał silnik z VW Garbusa. Star Twin Thunder 1200 TDI używał silnika Volkswagena 1200 cm3. Generował 100 KM mocy.
Niedawno startup Axiom Diesel Cycles wprowadził dwa modele. Knight i Paladin napędzane są silnikiem Diesla. Silnik Doosan ma pojemność 1000 ccm. Generuje 24 KM mocy. Moment obrotowy to 61 Nm. Modele są ręcznie wykonane. Model Knight wyceniono na 49,5 tys. dolarów (około 185 tys. zł). Model Paladin kosztuje 54,5 tys. dolarów (około 205 tys. zł). Te ceny znacznie przewyższają konkurencję. Ceny flagowych Harley-Davidsonów zaczynają się od 151 900 zł.
Dlaczego silniki Diesla nie zdobyły popularności w motocyklach?
Główne przyczyny to ich wady. Silniki diesla są ciężkie i duże. Wytwarzają silne wibracje. Mają małą dynamikę. Praca na niskich obrotach nie pasuje do charakterystyki motocykla. Normy emisji spalin są coraz surowsze. Wymagają kosztownych rozwiązań jak filtry DPF.
Czy silniki Diesla nadają się do jazdy miejskiej w motocyklach?
Silniki Diesla są niekorzystne w mieście. Krótkie dystanse i korki szkodzą silnikom wysokoprężnym. Powodują problemy z filtrem DPF. Czyszczenie lub wymiana filtra jest kosztowna. Starsze diesle bez DPF radzą sobie lepiej. Jednak ich dostępność jest ograniczona. Silnik benzynowy sprawdza się lepiej w miejskiej eksploatacji.
Jakie są główne wady silników Diesla w motocyklach?
Główne wady to duży ciężar jednostki. Generują wysoki poziom hałasu i wibracji. Wydzielają ciepło i zapachy. Mają małą nerwowość. Pracują na niskich obrotach. Normy emisji spalin są trudne do spełnienia. Niska moc w stosunku do pojemności to kolejny problem.
Czy motocykle z silnikiem Diesla są drogie?
Tak, seryjne modele były drogie. Przykładem jest Track T-800CDI za 25 tys. dolarów. Neander Turbo Diesel kosztował 133 tys. dolarów. Nowe modele Axiom Diesel Cycles kosztują 49,5 tys. i 54,5 tys. dolarów. Ceny znacznie przewyższają popularne motocykle benzynowe.
Koszty napraw nowoczesnych diesli są wysokie. Wymiana filtra DPF kosztuje co najmniej 3000 zł. Czyszczenie filtra to kilkaset złotych. Przy dużych przebiegach potrzebna jest wymiana turbosprężarki. Układ wtryskowy też wymaga serwisu. Kosztuje to 7-10 tys. zł.
Niszowy rynek i przyszłość
Motocykle z silnikiem Diesla pozostają niszowe. Są niezwykle trudne do zdobycia. Cenią je nieliczni pasjonaci. Głównie wykorzystuje się je jako pojazdy wojskowe. Wojsko interesuje się nimi. Używa sprzętu napędzanego olejem napędowym. W latach 80. NATO znormalizowało pojazdy. Miały być napędzane olejem napędowym. Motocykle diesla są przydatne w wiejskich obszarach Indii. Olej napędowy jest tam tańszy.
Na świecie powstaje coraz więcej projektów. Dotyczą motocykli z silnikami Diesla. Są to modele sportowe i ekskluzywne. Entuzjaści organizują zloty motocykli z silnikami Diesla. Odbywają się one od 2002 roku. Pokazuje to rosnące zainteresowanie tą technologią. Technologia ma potencjał. Może zmienić rynek motocykli. Eksperymenty pokazują obiecujące wyniki. Możliwe, że seryjne motocykle Diesla pojawią się w przyszłości.
Najlepsze motocykle z silnikiem Diesla cechują się zasięgiem. Mają duży moment obrotowy. Ich konstrukcja bywa niezwyciężona. Wojskowe modele Hayes M1030 są przykładem.
Pomimo historycznych trudności, rozwój technologii trwa. Silniki wysokoprężne dla motocykli są udoskonalane. Testuje się różne pojemności i moce. Od małych silników do dużych. Możliwe są zastosowania cywilne. Rynek motocykli elektrycznych rośnie. To jednak inna ścieżka rozwoju. Diesel pozostaje fascynującą alternatywą. Jest to ostatnia rubież dla entuzjastów nietypowych napędów.
Zobacz także: